Dwór to wiejska siedziba szlachecka, która jest najbardziej charakterystyczną budowlą w polskim krajobrazie kulturowym. Pierwotnie był to przeważnie drewniany, parterowy budynek, kryty gontowym dachem lub strzechą. Wnętrze dzieliło się na część kuchenną, sypialną oraz świetlicę (salę rycerską). Wielkość budowli, jej wnętrze, wystrój i wyposażenie zależały od zamożności gospodarza. W XVI w. budowano dwory murowane. W tym też czasie na narożnikach budynków zaczęły się pojawiać aneksy w postaci alkierzy oraz zaczęto stosować dach łamany. Wiele staropolskich dworów miało charakter obronny. Otoczone były wałem lub mocnym ogrodzeniem z bramą wjazdową. Tradycja budowania dworów przetrwała kolejne wieki. Przez stulecia zmieniał się ich kształt, zdobnictwo i wyposażenie, ale nadal trwały. Dwór był ostoją tradycji, familijnych opowieści, pamiątek, a także źródłem siły dla pokoleń, chętnie odwołujących się do sławy przodków. Dwory, tak jak i inne budowle dzieliły z Ojczyzną chwile chwały i momenty klęski, płonęły i były dźwigane z ruin. Potop szwedzki i II wojna światowa były ciosami najmocniejszymi. Nie można jednak zapominać o szkodach, jakie zabytkowym siedzibom wyrządził okres powojenny i czasy reformy rolnej. Ograbione, opuszczone, stały, czekając, aż nieubłagany czas obróci je w ruinę. Tylko niektóre dzięki nowym właścicielom uniknęły smutnego losu i przetrwały.

W województwie małopolskim (oprócz Krakowa) zachowało się ponad 540 dworów, zazwyczaj otoczonych parkami lub ogrodami. Ich stan techniczny jest różny, od najwspanialej wyremontowanych, przez mocno przebudowane z zatartymi cechami stylowymi, po będącymi w ruinie.